Behawioryści zajmują się wyłącznie zachowaniem człowieka, które, według nich kształtuje się jako naturalna reakcja na wpływy otoczenia. Behawioryści starają się jedynie pomóc pacjentowi zmienić jego niepożądane zachowania bez analizowania podświadomych przyczyn je wywołujących.
Terapia behawioralna jest poprzedzona diagnozą, która ma na celu dostarczenie psychoterapeucie informacji o zachowaniu pacjenta, ich konsekwencjach oraz o otoczeniu, w jakim żyje. informacje do behawioralnej analizy zawierają dane o:
· sytuacji problemowej pacjenta na początku psychoterapii - jakie zachowania stwarzają problem,
· okolicznościach, w jakich zachowania te pojawiają się, oraz
o prawdopodobnych skutkach zmiany zachowań,
· zdarzeniach i obiektach, które mogą służyć· jako wzmocnienie dla pacjenta,
· ograniczeniach fizjologicznych, bieżących doświadczeniach społeczno - kulturowych,
· metodach i stopniu samokontroli jakiej doświadcza pacjent
w życiu codziennym,
· znaczących osobach w otoczeniu pacjenta, które mogą wywierać· wpływ na jego stwarzające problemy zachowania,
· normach i ograniczeniach z jakimi spotyka się pacjent
w społeczno - kulturowym otoczeniu.
Tzw. systematyczna desensytyzacja stosowana jest wobec neurotycznych pacjentów z objawami fobii. Psychoterapeuta rozpoczyna pracę terapeutyczną od określenia, jakie bodźce z otoczenia wywołują lęk u pacjenta, po czym wspólnie tworzona jest lista zagrażających bodźców, które zostają uszeregowane od najmniej do najbardziej zaburzających zachowanie.

W kolejnym etapie pacjent uczony jest osiągać stan relaksu. Zwykle uczenie relaksacji obejmuje kolejno następujące grupy mięśni, części ciała: dłonie, ramiona, szyja, usta, język, oczy, klatka piersiowa - oddychanie, plecy, uda, brzuch, łydki i stopy, palce u nóg. Następnie terapeuta omawia z pacjentem, jakie bodźce będą stosowane podczas sesji. Rozpoczyna się od ekspozycji bodźców najmniej lękotwórczych, by stopniowo podawać coraz bardziej zagrażające.

Każda z sesji polega na wyobrażaniu sobie przez pacjenta sytuacji wywołujących lęk oraz przeżywania związanych z nimi uczuć. Podczas sesji terapeuta pobudza wyobraźnię pacjenta, aby utrzymać wysoki poziom lęku. Wraz z końcem sesji lęk pacjenta zaczyna słabnąć. W ten sposób zostaje wygaszona u pacjenta reakcja unikania bodźców, jakie dotychczas wywoływały u niego lęk.

W metodzie behawioralnej stosuje się również trening asertywności, zawierający ekspresję uczuć negatywnych (złość, oburzenie, wypowiadanie pretensji), oraz pozytywnych. Asertywne reagowanie jest podobne do relaksacji, która jest zdolna hamować lęk. Ponadto uczenie się takich zachowań pomaga w osiągnięciu społecznych nagród i dzięki temu większej satysfakcji z życia. Terapię rozpoczyna określenie zagrażających dla pacjenta sytuacji interpersonalnych i zidentyfikowanie odpowiednich w tych warunkach reakcji ekspresyjnych. Następnie pacjent odtwarza typowe dla siebie zachowania zgodne z przeszłymi doświadczeniami. W interakcji uczestniczy terapeuta, który odgrywa komplementarne w stosunku do zachowań pacjenta role (zazwyczaj znaczących osób z jego przeszłości). Potem następuje odwrócenie ról - psychoterapeuta przyjmuje rolę pacjenta, a ten odtwarza rolę uprzednio graną przez terapeutę. W takich okolicznościach pacjent uczy się mówić to, w co wierzy, wypowiadać słowo "nie" bez poczucia winy w sytuacji, gdy czuje się obiektem manipulacji ze strony innych ludzi. Procedura kontynuowana jest do momentu, kiedy pacjent i terapeuta są zgodni, że reakcje pierwszego z nich są odpowiednio asertywne i nie towarzyszy im lęk.